Urodził się około 1457 r., był synem wojewody kijowskiego Iwana Chodkiewicza i Agnieszki, księżnej z Bielskich. W 1482 r. trafił do niewoli tatarskiej wraz z ojcem, matką i dwiema siostrami. Ojciec i nieznana z imienia siostra zmarli na Krymie. Zasługi Iwana Chodkiewicza dla Jagiellonów nie zostały zapomniane. To dzięki staraniom króla, Kazimierza Jagiellończyka, z niewoli powróciła księżna Agnieszka Chodkiewiczowa, córka i syn Aleksander. W 1495 r. rozpoczęła się służba Aleksandra na dworze królewskim. W 1498 r., w rodowym centrum w Gródku (zamek Supraśl) Aleksander powołał do życia prawosławne zgromadzenie zakonne. W 1500 r. mnisi przenieśli się na uroczysko Suchy Hrud, dając początek przyszłej Ławrze Supraskiej. W 1501 r. na uposażenie monasteru Aleksander przekazał, m.in. włość choroską. W latach 1501-1507 Aleksander pełnił funkcję starosty pińskiego, a od 1502 r. koniuszego nadwornego. W 1505 r. otrzymał od wielkiego księcia przywilej na Rodowalne, Popławczone i Brzostowicę, a w 1506 r. na wsie w powiecie żołódzkim. 11 maja 1506 r. król nadał mu godność marszałka gospodarskiego Wielkiego Księstwa Litewskiego. 24 stycznia 1507 r. Aleksander Chodkiewicz reprezentował w Krakowie dygnitarzy litewskich na koronacji króla Zygmunta I Starego. Być może wówczas, dzięki staraniom Aleksandra, król Zygmunt I podpisał akt nadania praw miejskich, magdeburskich Choroszczy, a wkrótce w Wilnie, w obecności Rady Królewskiej potwierdził przekazanie mnichom supraskim miasteczka Choroszcz wraz z włością.W 1508 r. Aleksander został mianowany komisarzem do spraw regulacji granic litewskich. W 1509 r. posądzono udział w spisku kniazia Glińskiego, wraz z Olbrachtem Gasztołdem i Mikołajem Hlebowiczem, spędziłw więzieniu 2 lata. Posądzenie było niesłuszne, bo w maju 1511 r. odzyskał wolność i łaskę królewskąW trakcie II wojny moskiewskiej (1512-1522), w 1513 i 1514 r. posłował wraz z Olbrachtem Gasztołdem
do Korony z prośbą o posiłki dla wojska litewskiego. Po upadku Smoleńska, w marcu 1514 r. sejm litewski wysłał
powtórnie Aleksandra Chodkiewicza do Korony z prośbą o jak najrychlejsze przygotowanie posiłków. Podczas
III wojny z Moskwą Chodkiewicz wespół z Pawłem Naruszewiczem sprawował nadzór nad ściąganiem
podatku. W latach 30. XVI wieku, po odzyskaniu Siewierszczyzny, król polecił Aleksandrowi ufortyfikowanie
zamku w Poczapowie, lecz do tego przedsięwzięcia nie doszło na skutek utraty ziemi siewierskiej. Z ramienia
wielkiego księcia, jako komisarz prowadził prace nad poprawą granic między Koroną i Litwą (w latach: 1516,
1531, 1532, 1537) oraz Prusami (1545). Za ten trud monarcha nagrodził Aleksandra wieloma przywilejami.
Oprócz swych dóbr dziedzicznych Aleksander czerpał dochody z licznych dzierżaw dóbr królewskich: puńskiej
(1501-15011), ostryńskiej (1518-1522), wilkiejskiej (1522-1544), knyszyńskiej (1530-1544), użlkiejskiej
(1536) i brzeskiej (1529-1549). Jako dzierżawca starostwa knyszyńskiego dokonał pomiary włócznej i założył
miasto Knyszyn.
Według popisu wojskowego z 1528 r. posiadał 3216 dymów, co lokowało go na 11 miejscu wśród magnatów litewskich,
a według popisu z 1529 r. miał 1600 rodzin służebnych, stąd, na wojnę miał wystawić oddział złożony
z dwustu koni.
Aleksander, wychowany w prawosławiu, dbał o rozwój rodowej fundacji – monasteru Zwiastowania NMP
w Supraślu. W 1530 r., wspólnie z Jerzym ks. Słuckim i Iwanem Hornostajem został opiekunem metropolii
kijowskiej. Po objęciu rządów na Litwie przez Zygmunta Augusta, w październiku 1544 r. Aleksander został
mianowany wojewodą nowogródzkim. Nominacja ta wieńczyła jego karierę i zasługi. W 1547 r. sędziwy magnat
uczestniczył w obradach Sejmu, przemawiając jako wojewoda nowogródzki. Było to jego ostatnie publiczne
wystąpienie. Zmarł 29 maja 1549 r. i zgodnie z wolą pochowano go w rodzinnym mauzoleum – supraskim
monasterze. Trzy lata później, obok męża spoczęła księżna Wasylisa Jarosławowiczówna z Hołowczyńskich.
Spadkobiercami rodowych dóbr zostali synowie: Hieronim, Grzegorz i Jerzy Chodkiewiczowie. To Grzegorzowi
przypadła, m.in. Choroszcz z włością.
Autor: Halina Surynowicz
