Święto Pokrowy wywodzi się z żywego w Cesarstwie Bizantyńskim kultu relikwii Matki Bożej. W kościołach Bizancjum przechowywano m.in. pasek i chustę Maryi. Niejednokrotnie ocalenie miasta przed atakiem nieprzyjacielskiej floty przypisywano bezpośredniej interwencji Matki Bożej, na przykład w roku 626 podczas oblężenia Konstantynopola czy w 860 podczas ataku Rusów, gdy po zanurzeniu w morze szala Maryi miały rzekomo powstać olbrzymie fale, które zniszczyły nieprzyjacielskie okręty.
Według wschodniej tradycji prawosławnej objawienie Opieki Matki Bożej miało miejsce za panowania Leona VI Filozofa w 910 w kościele Świętej Marii w dzielnicy Konstantynopola Blacherne, gdzie były przechowywane relikwie Maryi (szata, welon, część jej pasa). W tym czasie mury miasta oblegały wrogie wojska ? według różnych przekazów ? Saraceni lub Rusowie. Przerażeni mieszkańcy zebrali się we wspomnianym kościele na całonocnym czuwaniu modlitewnym. W niedzielę 1 października nad ranem św. Andrzej, jurodiwy, który był niewolnikiem pochodzenia słowiańskiego, zobaczył otwartą kopułę kościoła i Matkę Bożą unoszącą się w powietrzu, jaśniejącą w otoczeniu aniołów i świętych. Maryja rozpostarła swój welon (właściwie maforion) nad wszystkimi ludźmi w kościele jako znak swojej opieki nad światem.
