14 października 2007 roku w choroszczańskiej parafii Opieki Matki Bożej obchodzono wielkie uroczystości ? 500-lecie powstania parafii i nadania praw miejskich Choroszczy. Władyka Jakub, biskup białostocko-gdański, po Liturgii poświęcił nowe freski w cerkwi i pamiątkową tablicę umieszczoną na głazie przed cerkwią.
? Kiedy świętujemy jubileusz ? mówił władyka ? przypominamy cały okres, od powstania parafii aż do dzisiaj, wszystkie wydarzenia związane z tym miejscem i parafią. Myślimy o wszystkich ludziach, parafianach i duchownych, którzy przychodzili do tej świątyni, trudzili się, każdy na swój sposób, aby osiągnąć zbawienie.
Dziś świętujemy 500-lecie nadania praw miejskich. Każda miejscowość, która uzyskiwała w owych czasach prawa miejskie, musiała mieć świątynię. W Choroszczy zapewne wzniesiono ją dużo wcześniej, dla potrzeb mieszkańców. Stąd też dzisiejszy jubileusz jest datą umowną. Jeśli spojrzymy na układ miasta, zauważymy, że to jest najwyższe miejsce na tym terenie. Więc musiała tu stanąć pierwsza świątynia, budowano je wszak na najwyższym miejscu. Obok na pewno był rynek potrzebny do zgromadzeń…
Dzisiejszy jubileusz jest zwróceniem się ku bogatej historii tych ziem. Ich właściciel, Iwan Chodkiewicz, w pewnym momencie znalazł się w niewoli tatarskiej. Wykupiony został z niej przez króla polskiego. Ponownie uzyskał nadanie ziemi. Potem Aleksander Chodkiewicz, marszałek Wielkiego Księstwa Litewskiego, nadał ziemie wokół Choroszczy monasterowi supraskiemu. Warto zauważyć, że miasta na tych ziemiach, z 500-letnią historią, związane są z możnym prawosławnym rodem Chodkiewiczów.
Historia się zmienia, toczy się w różnych uwarunkowaniach. Ale człowiek pozostaje zawsze człowiekiem. I wtedy, gdy Matka Boża stała przy krzyżu i teraz stoi tak samo przedobliczem Boga i ma ten sam cel ? osiągnąć zbawienie. Człowiek działając w różnych uwarunkowaniach historycznych ma także ten sam cel ? osiągnąć zbawienie.
Jubileusz obchodziliśmy w dniu Opieki Matki Bożej.
? Dzisiejsze święto ? mówił w kazaniu o. Jan Kojło ? skłania nas do zwrócenia uwagi na trzy bardzo istotne wydarzenia, które pomogą nam dostrzec istotę ciągłości w historii.
Oto w 33 roku Zbawiciel, będąc na krzyżu, do stojących u Jego stóp Matki i ulubionego ucznia Jana Teologa mówi: ?Niewiasto, oto syn twój? A do ucznia: ?Oto matka twoja?. Tym samym poręcza opiece Jana Bogarodzicę, a Bogarodzicy opiekę nad całym rodzajem ludzkim.
Drugie wydarzenie. 910 rok. Hordy Saracenów podchodzą pod święte miasto Konstantynopol. Chrześcijański lud całą nadzieję pokłada w Bogu. Wierni wznoszą modlitwy. Z militarnego punktu widzenia są skazani na porażkę. Ale wierzą, że Bogarodzica nie zapomni o nich. I oto w cerkwi na Blachernach święci Andrzej i jego uczeń Epifaniusz widzą, jak Bogarodzica swoim omoforem, welonem, pokrywa wszystkich w cerkwi. Wraz z Matką Bożą przybywają moce niebieskie i święci. W tym święci Andrzej i Epifaniusz widzą realizację tego poręczenia, które Chrystus daje Matce przy krzyżu. Oto Przenajświętsza Bogarodzica nie zostawia ludzi, którzy potrzebują pomocy. I skazane na porażkę wojska bizantyńskie pokonują Saracenów i chronią Konstantynopol i jego świątynie przed zburzeniem i zbezczeszczeniem.
Wydarzenia dzieli czas, miejsce i ranga. Ale z teologicznego punktu widzenia wydarzenie z Konstantynopola z 910 roku, które dziś obchodzimy jako święto Opieki Matki Bożej (Pokrowa Preświatoj Bohorodzicy), to nic innego, jak efekt tego poręczenia z 33 roku przy krzyżu.
I trzecie wydarzenie. Rok 1507. Król Zygmunt I potwierdza decyzję Aleksandra Chodkiewicza o przekazaniu włości choroszczańskiej monasterowi w Supraślu. Data ta ? umowna ? daje początek społeczności prawosławnej na tych ziemiach ? to początek miasta.
Dla nas to wydarzenie jest istotne na tyle, że wykazuje nierozerwalną więź tych terenów z chrześcijańskim wschodem. Oto Aleksander Chodkiewicz funduje pierwszą prawosławną świątynię na tych ziemiach, oto tenże Chodkiewicz przekazuje te ziemie Ławrze Supraskiej ? najważniejszemu ośrodkowi monastycznemu na tych terenach.
Dalsze losy parafii Choroszcz różnie się toczyły. Miała wzloty i upadki. Parafia, jak całe prawosławie na tych terenach, doświadczyła trzech kataklizmów: unii brzeskiej, bieżeństwa i powojennego okresu wysiedleń. Ale, jak widać w dniu dzisiejszym, opieka Matki Bożej nad świątynią i nad tym miejscem trwa. Mimo że wielu złych ludzi chciało, aby wschodnie chrześcijaństwo na tych ziemiach przestało istnieć, ono trwa. Dzięki opiece Matki Bożej niecne plany nie zostały zrealizowane.
A my dzisiaj możemy się cieszyć, że społeczność prawosławna przeżywa swój rozwój. To powód do radości, ale i do refleksji, że Matka Boża powierza nam zadanie ? troskę o zbawienie nasze i wszystkich, którzy są z nami.
Po liturgii biskup Jakub, w uznaniu zasług o. Andrzeja Bołbota, proboszcza parafii Opieki Matki Bożej w Choroszczy, wręczył mu order świętej równej Apostołom Marii Magdaleny II stopnia. A burmistrz Choroszczy, Jerzy Ułanowicz, przekazał pamiątkowy dyplom ze słowami uznania za zasługi dla parafii i miasta.
Autor: Michał Bołtryk
